कोपरापासून ………

वाऱ्याच्या वेगानं धावणाऱ्या माणसाला ह्या वर्षानं अलगदपणे  वेसण घातली! काळ, काम आणि वेग यांचं जोखड खांद्यावर घेऊन प्रत्येक माणूस वेड्यासारखा शिखर गाठण्याच्या शर्यतीत भाग घेताना दिसत होता.  एका नव्या व्याधीने जन्म घेऊन सर्वाना सळो की पळो करून सोडलं.  इतिहासाच्या पानावर “कोरोना” नावाच्या राक्षसाने साऱ्या जगावर दहशत पसरवून आपलं नाव अजरामर केलं. थांबायला वेळ नाही, थांबला तो संपला, अशा वल्गना करणार्यांना जन्म अन मृत्यूच्या सीमेवर नेऊन उभं केलं! आणि मी मी म्हणणारे स्वतःहून बाहेरचं जग सोडून घर नावाच्या पिंजर्यात बंद झाले. घोडा, बैल यांच्यासारखं आपणहून आपल्या मुसक्या बांधून घेण्याची वेळ आली.  न भूतो न भविष्यती! पृथ्वी या ग्रहावर वास्तव्य असलेला हा माणूस जिच्या जीवावर आपण जगतो आहोत तिच्याशी फारकत घ्यायला निघाला आणि तोंडघशी पडण्याची वेळ त्याच्यावर आली. आपण केलेल्या प्रगतीची, विकासाची इतकी नशा त्याला चढली की तो स्वतःलाच विसरत चालला. ‘जगा आणि जगू द्या’ या नियमालाच सुरुंग लावायला निघाला. या पाहुण्यानं त्याला जाणीव करून दिली की तू आहेस तसं वनस्पती पासून असंख्य पशुपक्षी आणि दृश्य-अदृश्यही जीव-जंतू जगण्यासाठी धडपडत आहेत. त्यांना सुद्धा जगण्याचा अधिकार आहे.

कोरोनानं आपला इंगा दाखवायला सुरुवात केली आणि या माणसाच्या धावणाऱ्या मनाला लगाम लावायला सुरुवात झाली! शब्द नाही, प्रश्न नाही, शस्त्र नाही, विनंती नाही, फक्त कृती आणि त्याचे परिणाम. आतापर्यंत या मानवानं अनेक संकटांना तोंडं दिली होती. अगदी महामारी, प्लेग, देवी यासारखे जीवघेणे रोग येऊन जमीनदोस्त करून गेले होते. पण जगण्याचा दृष्टिकोन फक्त याच रोगानं दिला. गरीब-श्रीमंत, जात-पात, धर्म-पंथ, कुठलाही विधिनिषेध नाही ठेवला यानं! जगाच्या वेगालाच यानं आव्हान दिलं केलं! आणि माणसातल्या मी पणालाच हलवून सोडलं. जगाचा नियंता हा माणूस नसून दुसरा कुणीतरी आहे याची जाणीव करून दिली. कुठला निसर्ग, कोण या ग्रहाचा निर्माता, आपण इथं का आणि कशाला आलो, कोण सूत्रधार आहे? हे प्रश्न माणसाला आपोआप पडायला लागले ही या रोगाची किमयाच म्हणायला हवी!    

लहानांपासून थोरांपर्यंत 2020 हे साल प्रत्येकाच्या आयुष्यातलं महत्त्वाचं पान, जे कधी स्मरणातून पुसलं जाणार नाही असं गेलं. आपण यातून काय शिकलो हे आता येणारं नवीन वर्ष ठरवणार आहे. या वर्षाचा भूतकाळ हा संभ्रम, नैराश्य, उदासीनता, चिंता, भीती, समज-गैरसमज, अपयश, नुकसान या साऱ्या जळमटांना झटकून, फेकून देऊन, निष्प्राण झालेल्या जीवन वृक्षाला नव्या वर्षी नवी पालवी येऊ दे. ज्यांच्यावर या रोगाचं अरिष्ट ओढवलं त्यांना सहानुभूती पूर्वक नव्या वर्षाच्या शुभेच्छा देऊया. रात्रीनंतर दिवस उगवतो, अमावस्येनंतर पौर्णिमा येते, या निसर्गचक्राचं स्वागत करूया. आपल्याला मिळालेलं आयुष्य हे किती मूल्यवान असतं त्याचा नव्या उमेदीने स्वीकार करून प्रेम, माया, क्षमा, दया, समाधान यांच्या सहाय्यानं जीवनात आनंदाला आमंत्रण देऊया. या वर्षाच्या शेवटी हे वाईट भीषण पडलेलं स्वप्न समजून, वाईट घटनांचा कडू औषधाचा डोस संपवला असे म्हणून, नव्या वर्षाच्या तयारीला लागू या आणि दूर-दूर जाणाऱ्या त्या कोरोनाला नजरे आड होईपर्यंत टाटा बाय-बाय करून नवीन संकल्पांना आमंत्रण देऊया. निसर्गाशी मित्रत्वाचं नातं जोडून त्याची मदत घेऊया. मुख्य म्हणजे आपल्या बुद्धीच्या पलीकडेही आपल्या कर्तृत्वावर अंकुश ठेवणारी अज्ञात अशी शक्ती या ब्रम्हांडात अस्तित्वात आहे याची जाणीव ठेवून वागूया.

माणूस हा प्राणी या ग्रहावर नक्कीच श्रेष्ठ आहे यात शंका नाही. नव्या उमेदीने तोच एक परत उभा राहू शकतो. फक्त त्यानं जमिनीला, निसर्गाला विसरू नये अशीच त्या निर्मात्याची इच्छा असावी.

नव्या आशा, नवी उभारी राखेतून भरारी मारणाऱ्या फिनिक्स पक्षासारखी. आता नव्या वर्षाचं स्वागत करायला तो सिद्ध झाला आहे. नवा विकास, नवी प्रगती, 2021 च्या कोऱ्या फळ्यावर काही नवे संकल्प करून स्वार्थातून परमार्थ साधूया.

नवीन वर्षात प्रत्येकाने एक तरी झाड लावावं. जागा नसेल तर प्रवासात जाताना काही बिया जवळ ठेवून रस्त्यात खड्डा करुन पुरुन ठेवाव्या.

प्रत्येक वाढदिवसाचा केक कापण्यापेक्षा एखाद्या गरीब गरजू मुलाची फी भरुया किंवा त्याला शालोपयोगी वस्तू भेट देऊन साजरा करूया.

वापरलेली जुनी साडी किंवा चादर यांचा वापर करून एक तरी गोधडी, मायेचं पांघरूण गरजवंतांना देऊया.

धर्म जात यांना दूर सारून माणुसकीनं वागूया. नाती-गोती, मित्र-मैत्रिणी यांना वेळ देऊन त्यांच्याशी सलोख्याने वागून प्रेमानं बंधन घालू या. कारण पुढच्या काळात सर्व काही मिळेल पण माणूस बळ मिळणार नाही.

पाणी, अन्न वाया जाणार नाही याची काळजी घेऊ या.

शेवटी वी. स.खांडेकर यांच्या शब्दात, संकल्प आणि सिद्धी यांच्यामध्ये ईश्वरी इच्छा असते हे सत्य आहे.

येणारं नवीन वर्ष आपणा सर्वांना आनंददायी, आरोग्यदायी, प्रेरणादायी, यशदायी, सुखदायी असं समृद्धीचे, भरभराटीचे जावो, या नवीन वर्षाच्या शुभकामना!!